به گزارش خبرنگار اجتماعی سپندنیوز- حسن رضایی: در سال های گذشته یکی از برنامه های اصلی کمیته امداد توانمند سازی مددجویان با استفاده از ظرفیت های اشتغال در کشور بوده است و در همین راستا سال گذشته کمیته امداد رکورد ارائه تسهیلات اشتغال به مددجویان کمیته امداد را زد.
در همین راستا با حجت‌الله عبدالملکی، معاون اشتغال و خودکفایی کمیته امداد امام خمینی(ره) به گفت‌وگو پرداخته‌ایم که مشروح آن در ادامه آمده است:
فارس:چه برنامه‌ای برای افزایش اشتغال مددجویان در کشور دارید؟
مهم‌ترین محور توانمندسازی نیز اشتغال است
مهم‌ترین برنامه کمیته امداد برای رفع فقر، توسعه اشتغال است. کمیته امداد به این جمع‌بندی رسیده است که هر چقدر هم کمک بلاعوض به مددجویان پرداخت کند، اتفاق خاصی نمی‌افتد و نهایتا منجر به خودکفایی و توانمندی مددجویان نمی‌شود، لذا باید اقدامی انجام دهد که این افراد بتوانند روی پای خود بایستند و مهم‌ترین محور توانمندسازی نیز اشتغال است.
مقام معظم رهبری نیز در حکم انتصاب رئیس کمیته امام خمینی(ره) که در تیر ماه سال ۹۸ ارائه کردند، تأکید کرده‌اند که ایجاد درآمد با ثبات برای خانواده‌های نیازمندان اتفاق بیفتد.
در حال حاضر ۲ میلیون و ۵۰۰ هزار خانوار تحت پوشش کمیته امداد امام(ره) هستند و در خصوص برنامه‌های اشتغال اولویت با خانواده‌های تحت پوشش این نهاد حمایتی است و مخاطب دوم آن نیز افراد نیازمندی هستند که شغلی ندارند و درآمدی نیز کسب نمی‌کنند و به عنوان بیکار محسوب می‌شوند.
۳ میلیون نفر تحت پوشش هیچ نهادی نیستند
در بانک‌های اطلاعاتی وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی حدود ۳ میلیون نفر تحت پوشش هیچ نهادی نیستند و حقوقی هم دریافت نمی‌کنند. این افراد نیز جزو مخاطبین کمیته امداد محسوب می‌شوند و در برنامه‌های اشتغال در حد منابع و امکاناتی که داریم از این افراد نیز حمایت خواهیم کرد.
۴ میلیون و ۵۰۰ هزار بیکار در کشور داریم
۴ میلیون و ۵۰۰ هزار نفر بیکار بر اساس آمار داریم که مجموعا یک سوم بیکاران کشور مخاطبین کمیته امداد هستند. بخشی از این افراد بیکار رسمی و بخشی دیگر نیز افرادی هستند که جویای کار نیستند؛ چراکه از پیدا کردن کار ناامید شده‌اند و عده ای هم افرادی‌اند که اشتغال زیر ۱۲ ساعت در هفته دارند که درآمدهای آنها هزینه و کفاف زندگی را نمی‌دهد.
یک میلیون و ۵۰۰ هزار نفر مخاطبین کمیته امام(ره) محسوب می‌شوند
تعریف ما از بیکاری در کشور تعریف رسمی سازمان جهانی کار است.از ۴ میلیون و ۵۰۰ هزار نفر بیکار یک میلیون و ۵۰۰ هزار نفر مخاطبین کمیته امام(ره) محسوب می‌شوند که از این تعداد یک میلیون نفر جزو خانواده تحت پوشش کمیته امداد هستند و ۵۰۰ هزار نفر نیز مستعدین اشتغال محسوب می‌شوند که تحت پوشش دائمی کمیته امداد نیستند.
برای شناسایی این افراد خدمات مددکاری ارائه می‌شود تا از نیازمند بودنشان اطمینان حاصل شود و کدی دریافت می‌کنند که به نوعی تحت پوشش موقت کمیته امداد برای برنامه اشتغال قرار بگیرند.
۵۳ درصد با ایجاد شغل علاقه ای به تحت پوشش بودن کمیته امداد ندارند
در سال ۹۶ مطالعه‌ای صورت گرفت که چگونه نیازمندان واقعی را شناسایی و نیازشان را برطرف کنیم و افرادی که نیازمند بودند و تحت پوشش قرار نگرفته بودند شناسایی شدند و تیم پژوهشی با آنها به گفتگو پرداخت که ۵۳ درصد اعلام کردند اگر بتوانند اشتغالی داشته باشند، علاقه‌ای به تحت پوشش بودن کمیته امداد ندارند و این موضوع برخلاف تصور ما بود.
یک سوم کل اشتغال کشور را کمیته امداد ایجاد کرده است
کمیته امداد توانسته در سنوات گذشته یک سوم کل اشتغال کل کشور را ایجاد کند. در سال ۹۷ از مجموع ۴۶۰ هزار شغلی که در کشور ایجاد شد، بر اساس آمار رسمی ۱۴۸ هزار شغل را کمیته امداد ایجاد کرده است.
فارس: آیا این اشتغال‌ها پایدار است؟
پایداری شغل هایی که کمیته امداد ایجاد می کند بالا است
به طور کلی نمی‌توانیم هیچ شغلی را پایدار عنوان کنیم؛ چراکه پایداری نسبی است و حتی ممکن است در مدت زمانی حتی کارخانه‌های خودروسازی به دلیل نوسانات اقتصادی تعطیل شوند.
اما به طور متوسط پایداری طرحهای اشتغال کمیته امداد در کل کشور خیلی بالاتر است و یکی از علل این که مشاغل ما پایدار است، این است که بعد از اجرای طرح کار اصلی کمیته امداد و مجریان طرح آغاز می‌شود. این مجریان بین ۳ تا ۵ سال طرح اشتغال را تحت نظارت فنی دارند و در هر سه ماه یک بار در سال اول و در سال‌های بعدی هر ۶ ماه یک بار به طرحهای اشتغال سرکشی می‌کنند و اگر نیاز به تسهیلات تکمیلی و یا تسهیلات نجات داشته باشند، این کمک به آنها می‌شود.
اگر سرمایه در گردش آنها کفاف طرح را ندهد، مجددا به این افراد تسهیلات داده خواهد شد و تحت آموزش قرار می‌گیرند و برای بازار فروش هم مشاوره به آنها داده می‌شود و برای بعضی از مشاغل مانند صنایع دستی و فرش هم خرید تضمینی از آنها انجام می‌شود.
برای ما پایداری مشاغل خیلی مهم است و اگر فردی وارد برنامه اشتغال شود و شکست بخورد، کمیته امداد از دو جهت لطمه خواهد دید. اول این که آن فرد باید مجددا تحت پوشش کمیته امداد قرار بگیرد و دوم این که بدهکار هم محسوب می‌شود و به همین دلیل ما به دنبال آن هستیم که اگر طرح اشتغال باعث ایجاد درآمد و موفقیت نشود، آن را انجام ندهیم و طرح‌هایی که موفقیت در آن با اطمینان بالایی انجام می‌شود را به سرانجام برسانیم.
ایجاد ۱۷۵ هزار و ۹۰۰ شغل در سال ۹۸
در سال ۹۸ آمار اشتغال کمیته امداد ۱۷۵ هزار و ۹۰۰ نفر بوده است که نسبت به سال قبل تقریبا ۱۹ درصد در تعداد طرحهای اشتغال رشد داشته‌ایم و در قالب مبلغ تسهیلات نیز رشد کمیته امداد ۸۸ درصد بوده که رکورد جدیدی در این خصوص ثبت شده است.
ما در سال ۹۸، ۴ هزار و ۷۱۰ میلیارد تومان تسهیلات قرض الحسنه اشتغال پرداخت کرده‌ایم و در سال ۹۷، این مبلغ ۲ هزار و ۵۰۰ میلیارد تومان بوده است.
فارس: چرا تسهیلات ۸۸ درصد و تعداد طرح‌ها ۱۹ درصد افزایش یافته است؟
دلیل آن این است که به جهت تورمی که در سال‌های ۹۷ و ۹۸ وجود داشته، سرمایه مورد نیاز برای اجرای طرح‌ها نیز افزایش یافته است.
متوسط تسهیلات اشتغال در سال ۹۸ حدود ۳۰ میلیون تومان بوده است
در سال ۹۷ متوسط سرمایه‌ای که تخصیص داده‌ایم ۱۸ میلیون تومان بوده و در سال ۹۸ این عدد به ۳۰ میلیون تومان رسیده است؛ چراکه همه چیز گران شده است و متناسب با افزایش منابعی که داشته‌ایم، تعداد اشتغال بیشتری نتوانستیم ایجاد کنیم.
در سال ۹۸ مشکلاتی به وجود آمد که نگذاشت عملکرد بهتری را در حوزه اشتغال داشته باشیم. در آبان ماه سال ۹۸ در جریان اغتشاشات تعدادی از بانک‌ها آسیب دیدند و فعالیت ما را متوقف کردند. ما با شبکه بانکی برای پرداخت تسهیلات فعالیت می‌کنیم که این موضوع وقفه‌ای در کار ما ایجاد کرد.
کرونا ترمز پیشرفت اشتغال را کشید
دومین آسیب در سال ۹۸ نیز مسأله کرونا بود که در اسفند ماه ترمز دستی پیشرفت کمیته امداد در حوزه اشتغالزایی را در وسط اتوبان کشید. هر چقدر ما به سمت آخر سال می‌رویم، حجم پرداختی‌های طرحهای اشتغال ما بیشتر می‌شود؛ چراکه از ابتدای سال ما مشاوره‌های شغلی و آموزش را آغاز می‌کنیم و بعد از آن معرفی به بانک و تضامین بانکی برای دریافت تسهیلات انجام می‌شود و در ماه‌های آخر سال به صورت پرحجم تسهیلات از سوی بانک پرداخت می‌شود.
یکی از ماه‌های پرکار کمیته امداد در حوزه اشتغالزایی ماه اسفند است و مجری طرح نیز به دلیل این که به تورم سال بعد نخورد، در اسفند ماه کارشان را اجرایی می‌کنند.
کرونا از اسفند ماه موجب توقف توسعه اشتغالزایی در کمیته امداد شد و گلایه از بانک‌ها داریم چراکه قرار نیست با بیماری چرخ اقتصاد کشور متوقف شود و می‌توانند با رعایت شرایط بهداشتی کارشان را ادامه دهند.
شبکه بانکی ۱۹ درصد از تسهیلات مصوب کمیته امداد را اختصاص نداد
مشکل سوم نیز شبکه بانکی بود که کل منابع کمیته امداد را به صورت صد درصد تخصیص ندادند و ما از مجموع ۵ هزار و ۸۰۰ میلیارد تومان منابع مصوب در سال ۹۸ هزار و ۹۰ میلیارد تومان را دریافت نکردیم که حدود ۱۹ درصد از منابع ما توسط شبکه بانکی پرداخت نشد که اگر این منابع اختصاص پیدا می‌کرد، رکورد ۲۰۰ هزار شغل در سال ۹۸ را ثبت می‌کردیم.
پیش از اتمام برنامه ششم به تعهد اشتغال عمل کرده ایم
بر اساس برنامه ۵ ساله ششم کمیته امداد باید سالی ۷۰ هزار شغل ایجاد می‌کرد و این یعنی در سال در پایان برنامه ۳۵۰ هزار شغل در کشور توسط کمیته امداد ایجاد می‌شد و این در حالی است که توانسته‌ایم تاکنون این تعداد از شغل را در کشور ایجاد کنیم.
بیش از ۷۰۰ هزار شغل تا پایان برنامه ششم ایجاد می‌کنیم
۳۵۰ هزار شغل توسط کمیته امداد بیش از پایان برنامه ششم در کشور ایجاد شده است و تاکنون ۴۹۴ هزار فرصت شغلی توانسته‌ایم ایجاد کنیم و تا پایان برنامه ششم بیش از ۷۰۰ هزار شغل در کشور ایجاد خواهد شد که دو برابر تکلیف برنامه ششم کشور برای کمیته امداد است.
۲۰۰ هزار فرصت شغلی در سال ۹۹
برای سال ۹۹ هم مجموعا بودجه مصوب ۶ هزار و ۲۰۰ میلیارد تومان است که اگر به صورت کامل تخصیص پیدا کند، انتظار داریم ۲۰۰ هزار فرصت شغلی را در سال ۹۹ ایجاد کنیم البته اگر شبکه بانکی با ما همکاری لازم را داشته باشد.
در ابتدای سال بیش از ۲ هزار میلیارد تومان پرونده در شبکه بانکی وجود دارد که مشاوره شغلی آنها انجام شده است و آموزش‌های فنی و حرفه‌ای لازم را دیده‌اند و مشاوره شغلی نیز انجام شده است و با دریافت تسهیلات آماده اجرای طرحهای خود هستند و با تخصیص تسهیلات این افراد توسط بانک‌ها می‌تواند مشاوره‌های جدید در کمیته امداد برای اشتغال شتاب بگیرد.
در حال حاضر حدود ۳۰۰ هزار نفر از حوزه حمایت کمیته امداد به حوزه اشتغال معرفی شده‌اند و مشاوره‌های لازم را دریافت می‌کنند و با توجه به این که ما نمی‌توانیم تراکم کاری را زیاد کنیم، مجبوریم پیگیری‌های لازم را از بانک‌ها برای پرداخت تسهیلات قبلی انجام دهیم تا افراد تازه نیز به این لیست معرفی شوند.
فارس: توضیحی درباره سیکل اشتغال بدهید؟
ورودی‌های حوزه اشتغال از حوزه حمایت کمیته امداد هستند که در آنجا کار مددکاری انجام می‌شود و ما به غیر از حوزه حمایت، ورودی دیگری نداریم. افرادی که تحت پوشش کمیته امداد هستند و آنهایی که تحت پوشش نیستند، باید از سوی حوزه حمایت به اشتغال معرفی شوند.
حوزه مددکاری بر اساس معیارها، افراد را اولویت‌بندی و به حوزه اشتغال معرفی می‌کند و در مرحله اول این افراد بررسی می‌شوند که آیا مستعد اشتغال هستند یا خیر و تعریف ما برای مستعد اشتغال یک تعریف ساده است؛ کسی که هیچ منعی برای کار نداشته باشد. حتی ما برای حوزه حمایت این طور تعریف کرده‌ایم که افراد معلول هم می‌توانند در حوزه اشتغال معرفی شوند؛ چراکه می‌توانند کارهای زیادی را انجام دهند.
در اولین قدم مشاوره شغلی اولیه‌ای انجام می‌شود و آن مشاوره شغلی شامل بررسی استعدادهای آن فرد اعم از استعداد فردی و امکانات محیطی آن است.
این افراد استعدادسنجی و علاقمندسنجی می‌شوند و در یک فرایند فنی مشاوره شغلی دریافت می‌کنند و مسیر شغلی آن فرد تعیین می‌شود.
نظام هدایت شغلی کمیته امداد هزار و ۷۰۰ نفر کارشناس شغلی دارد که مشاوره‌های لازم را به افراد مستعد ارائه می‌دهند و در این مسیر هزار و ۵۰۰ نفر نیز راهبر شغلی (کارآفرین برتر) حضور دارند که راهکارهای تولید محصولات و بازار فروش و طرحهای لازم را ارائه می‌دهند.
هزار و ۸۳۶ طرح راهبری شغلی داشته‌ایم که موجب ایجاد ۶۴ هزار و ۵۰۰ شغل شده است که از این تعداد ۲۴ هزار و ۵۰۰ شغل در سال ۹۸ و مابقی آن در سال ۹۹ اجرایی می‌شود.
۵۰ درصد از طرح‌ها از طریق نظام راهبری شغلی و با همکاری کارآفرینان حرفه‌ای کشور و تحت مدیریت آنها انجام می‌شود.
فارس: چه مقدار تسهیلات پرداخت می‌کنید؟
سقف تسهیلات اشتغال ۵۰ میلیون تومان است
سقف تسهیلات اشتغال را شورای عالی اشتغال تعیین می‌کند که در سال ۹۸ سقف تسهیلات کمیته امداد ۵۰ میلیون تومان بوده است و ما تقاضا داریم که این سقف را افزایش دهند تا بتوانیم طرحهای قوی‌تر و بهتری را به سرانجام برسانیم.
تسهیلاتی که ارائه داده می‌شود، متناسب با شغل ارائه خواهد شد و قبل از معرفی به بانک مشاوره‌های لازم درباره ایجاد شغل داده شده است.
تسهیلات کمیته امداد برای ایجاد اشتغال متناسب با طرحی که ارائه دادند از ۵۰۰ هزار تومان تا ۵۰ میلیون تومان متفاوت است و اگر پس از ارزیابی‌ها طرحهای اشتغال نیاز به تسهیلات بیشتری داشته باشند، با کارشناسی‌های لازم این تسهیلات پرداخت می‌شود.
فارس: چه زمانی با ایجاد اشتغال برای مددجویان اعلام می‌شود که به خودکفایی رسیده‌اند؟
طرحهای سال ۹۸ در اواخر سال ۹۹ خودکفایی آنها بررسی و اعلام می‌شود، چون طبق ضوابط ما حداقل ۶ ماه باید مددجویان حداقل درآمد قانون کار را بتواند کسب کند و کارش نیز ادامه یابد. این که اگر در یک ماه ۳ میلیون درآمد داشت، از ماه بعد به عنوان خودکفا از تحت پوشش کمیته امداد خارج شود، درست نیست؛ چراکه ممکن است در ماه بعد دچار چالش و مشکل شود. بنابراین باید حداقل ۶ ماه از کسب درآمد آن بگذرد و بعد از آن نسبت به خودکفایی تصمیم بگیریم.
معمولا ۴۰ درصد از طرحهای اشتغالزایی کمیته امداد به خودکفایی منجر می‌شود. ما در بحث اعلام خودکفایی بسیار با احتیاط جلو می‌رویم و هیچ اصراری نداریم که سریعا این موضوع را اعلام کنیم.
فارس: کدام استان‌ها بیشترین اشتغالزایی را داشته‌اند؟
در استان‌های مختلف به واسطه نسبت جمعیت مددجویان و شرایط اقلیمی استان‌ها متفاوت است. در حال حاضر بیشترین طرحهای اشتغالزایی در استان‌های فارس، اصفهان، آذربایجان شرقی، خوزستان و سیستان و بلوچستان انجام شده است و معمولا در استان‌هایی که فضای کسب و کارشان مستعدتر است امکان اشتغالزایی بیشتری وجود دارد.
ما تمام تلاشمان را می‌کنیم که در سال ۹۹ به شرط همکاری شبکه بانکی بتوانیم ۲۰۰ هزار فرصت شغلی را هدف‌گذاری کنیم و سال گذشته هم ۱۷۵ هزار فرصت شغلی ایجاد کردیم ولی هنوز آمار مقایسه‌ای اشتغال کشور در اسفند ۹۸ نسبت به اسفند ماه ۹۷ منتشر نشده است، ولی با فرض این که ۵۵۰ هزار شغل ایجاد شده باشد، به نظر می‌رسد یک سوم کل اشتغال کشور را تأمین کرده‌ایم.
۵۰ درصد اشتغال‌های کمیته امداد در کشور از طریق راهبری شغلی و با محوریت کارآفرینان حرفه‌ای اجرایی می‌شود که این مدل راهبری شغلی الگویی برای رفع بیکاری در کل کشور است.
حل مشکل بیکاری کشور
کمیته امداد توانسته است با هزار و ۵۰۰ نفر راهبر شغلی تقریبا ۶۴ هزار شغل را ایجاد کند؛ یعنی به ازای هر راهبر به طور متوسط ۴۰ نفر. تقریبا ۴۰۰ هزار نفر کارآفرین حرفه‌ای در کشور داریم که می‌توانند راهبر شغلی باشند و در صورتی که این افراد در این مدل شغلی قرار بگیرند، می‌توانیم ۱۶ میلیون نفر را شاغل کنیم، این در حالی است که کل جمعیت بیکار کشور ۴٫۵ میلیون نفر است و این یعنی اگر کارآفرینان حرفه‌ای کشور بر اساس مدل راهبری شغلی کمیته امداد وارد عمل شوند، می‌توانیم مشکل بیکاری کشور را حل کنیم.
در اردیبهشت ماه سال گذشته معاون اشتغال وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی اعلام کرد که عمده شغل را در کشور نهادهای حمایتی مثل کمیته امداد و ستاد اجرایی فرمان حضرت امام ایجاد کردند و قطعا دولت با نگاه لیبرال و سرمایه‌داری و ایجاد طرحهای بزرگ اشتغال مناسب را ایجاد کند.
با ۱۵ درصد از تسهیلات کل کشور می توان مشکل بیکاری کشور را حل کرد
اگر برای ۴٫۵ میلیون بیکار کشور متوسط ۳۰ میلیون تومان تسهیلات اشتغال در نظر بگیریم، ۱۳۵ هزار میلیارد تومان تسهیلات لازم است تا معضل بیکاری کشور حل شود و این در حالی است که شبکه بانکی سال گذشته بر اساس اعلام معاون اول رئیس جمهور ۹۰۰ هزار میلیارد تومان تسهیلات پرداخت کرده است و اگر ۱۵ درصد کل این تسهیلات شبکه بانکی با مشارکت کارآفرینان کشور به افراد مستعد اشتغال داده شود، مشکل بیکاری کشور حل خواهد شد. البته به شرط این که از مدلی استفاده شود که تاکنون جواب داده است و موجب اشتغال شده است و دولت با مدل سرمایه‌گذاری خارجی در پروژه‌های بزرگ نمی‌تواند معضل اشتغال را حل کند.
سه راهبرد برای افزایش اشتغال در کشور/۵۰۰ مرکز نیکوکاری کارآفرینی و اشتغال
ما سه راهبرد جلب مشارکت فعالان فضای کسب و کار را داریم که جهادگران کارآفرین و خیرین کارآفرین هستند و سال گذشته ۵۰ مرکز نیکوکاری کارآفرینی و اشتغال در کشور ایجاد شد و امسال به ۵۰۰ مرکز خواهد رسید که در خصوص برنامه ریزی اشتغال در همان شهرستان فعالیت می‌کنند.
سال گذشته ۳۴۰ نفر از دانشجویان جهادگر وارد برنامه اشتغال کمیته امداد شدند که امسال تلاش می‌کنیم این تعداد به ۲ هزار نفر برسد و کارآفرینان حرفه‌ای که به عنوان راهبر شغلی فعالیت می‌کنند نیز از هزار و ۳۰۰ نفر به ۴ هزار نفر برسد.
نقش کارآفرینان در حل مشکل بیکاری
ما فکر می‌کنیم اگر این ۴ هزار نفر به ۲۰ هزار نفر برسد مسأله اشتغال محرومین به کل حل خواهد شد و این موضوع افق بلندمدت ما است.
راهبرد دوم ما نیز تکمیل زنجیره‌های ارزشی است و در حال حاضر یک زنجیره ارزش در فرش و صنایع دستی داریم که تمام حلقه‌ها را تحت نظارت و مدیریت قرار داده است.
سومین راهبرد نیز مطالبه برای بهبود فضای کسب و کار کشور است و با توجه به این که یک سوم بیکاری کشور توسط کمیته امداد برطرف می‌شود و در فضای کسب و کار داعیه‌دار هستیم و فضای کسب و کاری که در آن فساد و رانت وجود داشته باشد به نتیجه نخواهد رسید؛ بنابراین با ۳۰ دانشگاه برتر کشور به گفتگو نشستیم تا راهکارهای لازم برای ارتقای اشتغال را ارائه دهیم.
قطعا ما از مدل‌های موفق کشورهای خارجی نیز در توسعه و ارتقای کسب و کار استفاده خواهیم کرد و در این خصوص ۲۰ کشور را انتخاب کرده‌ایم و مذاکرات اولیه نیز در این خصوص صورت گرفته است.
ورود مددجویان به مشاغل دانش بنیان
ما برنامه مفصلی نیز برای مشاغل دانش بنیان داریم؛ چراکه از یک میلیون مددجوی کمیته امداد ۵ هزار نفر آنها مستعد مشاغل دانش بنیان هستند که در این خصوص نیز اقداماتی با معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری صورت گرفته است.
انتهای پیام/
